Ülkemizde 6331 sayılı yasaya bağlı olarak çıkarılan yönetmeliklerde bir çok kontrolün zorunlu olduğu ve işverence yaptırılması gereği belirtilmiştir. 25042013 Tarihli 28628 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan, İş Ekipmanlarında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ile iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri düzenlenmiş, işveren yükümlülükleri İKİNCİ BÖLÜM "İşveren hükümlülükleri" başğlığı altında belirtilmiştir. Madde 7, iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri ile işveren hükümlülüklerini açıklamaktadır.

İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ, Üçüncü Bölüm, Diğer Hususlar başlığı altında; Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerin bildirimi MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler, bilgilerini Bakanlığa elektronik ortamda kayıt yaptırır. a) Bakanlığa elektronik ortamda yapılacak kayıt, asgari aşağıdaki bilgileri içerir. 1) Adı ve soyadı. 2) T.C. kimlik numarası. 3) Mezun olduğu okul, bölüm, tarihi ve diploma numarası. 4) Hizmet zorunluluğu bulunması halinde çalıştığı kurum veya işletmenin sigorta sicil numarası. 5) Periyodik kontrol yapacağı iş ekipmanı. (2) Bildirimde beyan esastır. Bu kişilere Bakanlıkça kayıt numarası verilir. (3) Bakanlıkça yapılan araştırma sonucu beyan edilen bilgilerin doğru olmadığı tespit edilenlerin kaydı silinir. Kaydı silinenler Bakanlığın internet sitesinde ilân edilir. Bu kişiler hakkında ilgili mevzuat çerçevesinde işlem yapılır. (4) Kaydı silinenlerin silinme tarihinden itibaren üç yıl içerisinde yaptığı başvurular, üç yılın tamamlanmasına kadar askıya alınır. (5) Periyodik kontrol raporlarında kayıt numaralarının bulunması gerekir. (6) Beyan edilen bilgilerin doğru olmadığı tespit edilenler ile kayıt numarası almayanlar tarafından düzenlenen periyodik kontrol raporları geçersiz sayılır. Buna göre Periyodik kontrolleri yapacak uzmanların, eğitimlerini tamamlayarak belge almış ve bakanlığa kayıt yaptırarak kayıt numarası almış olması gereklidir.

İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ 'nin EK III 2. maddesi "Periyodik kontrole tabi iş ekipmanları" nı belirtmektedir. Buna göre ; 1 - Basınçlı kaplar 2 - Kaldırma iletme makinaları 3 - Tezgahlar 4 - Tesisatlar 5 - İş makinaları Daha geniş açıklama mevzuatta bulunmaktadır.

Ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir. (İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği – Mad. 7)

Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir. (İş Ekipmanları Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği – Ek3 – Mad. 1.4)

Kontrolü yapılan ekipmanın muayenesi sonucu raporunda uygunsuzluklar tespit edilmiş ise, eksikleri eğer mümkünse sertifikalı malzemeler ile değiştirilmeli, eksiklikler hızlıca hem can hem de mal güvenliği açısından giderilmelidir. Uygunsuzlukların giderilmesi halinde kontrol işlemini için tekrar ek kontrol talebinde bulunulmalı ve tespit edilmiş uygunsuzluklarının tam anlamıyla tamamlanıp tamamlanmadığı kontrol ettirilmelidir.

İlgili mevzuattaki belirtilen nitelikleri karşılayan kişiler periyodik kontrolleri yapabilir. Periyodik kontrollerde esas; işletmede can ve mal güvenliğini riske atacak durumların tespit edilerek raporlandırılmasıdır. Dolayısı ile bu tip kontroller üçüncü taraf olarak nitelendirdiğimiz yani, kontrol edilen ekipmanın bakım, onarım, üretici veya mülki ilişkisi olmayan kişi ve kuruluşlarca kontrol edilmesi tarafsızlık ve bağımsız sonuçlar bakımından doğru olacaktır.

Periyodik kontrolleri yapılacak ekipmanın sözleşme gereği bazı ön hazırlıkları gerekmektedir. Hem bu hazırlıkların yapılması, hem işletmedeki ekipmana ait test ve kontrollerde tespit edilebilecek uygunsuzlukların yerinde görülmesi, hem de muayene hizmetinin gerçek anlamda yapılıp yapılmadığının tespiti açısından yardımcı personel bulundurmak önemlidir. Bir işletme de kullanılan ekipmanı, iletilebilecek sorunlarını ve çevresini en iyi kullanıcısı bilebilir. Dolayısıyla yardımcı personel cihazı tanıyan, çevresini bilen, muayene işlemi sırasında doğabilecek risklere de doğru müdahale edebilecek bilgiye sahip bir refakatçi olmalıdır.

İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ 'nin İKİNCİ BÖLÜM - İşveren yükümlülükleri başlığı altındaki, Çalışanların eğitimi MADDE 11 – (1) İşverence iş ekipmanını kullanmakla görevli çalışanlara, bunların kullanımından kaynaklanabilecek riskler ve bunlardan kaçınma yollarına ilişkin eğitim almaları sağlanır. Ayrıca 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen, iş ekipmanının tamiri, tadili, kontrol ve bakımı konularında çalışanlara işverenlerce yeterli özel eğitim verilir. ile açıklanmaktadır.